Wstęp
Przyrodę chronić można in situ, tj. w miejscu jej naturalnego występowania lub ex situ, czyli poza miej-
scem jej naturalnego występowania (np. w ogrodach zoologicznych, botanicznych, oceanariach). Pierw-
szy z tych sposobów, uznawany za bardziej wartościowy, realizowany jest poprzez powoływanie obsza-
rów chronionych oraz obejmowanie ochroną składników przyrody. W Polsce istnieją następujące formy
ochrony przyrody: parki narodowe, rezerwaty przyrody, parki krajobrazowe, obszary chronionego krajo-
brazu, obszary Natura 2000, pomniki przyrody, stanowiska dokumentacyjne, użytki ekologiczne, zespoły
przyrodniczo-krajobrazowe, ochrona gatunkowa roślin, zwierząt i grzybów 1 .
1 Ustawa z dnia 16 IV 2004 r. o ochronie przyrody (Dz. U. z 2021 r. poz. 1098, z późn. zm.)
Powierzchnia obszarów prawnie chronionych w końcu 2021 r. wynosiła ponad 10,1 mln ha, co stanowiło
32,3% powierzchni kraju. Największy udział tych obszarów w stosunku do powierzchni województwa po-
siadało województwo świętokrzyskie (64,9%), najmniejszy województwo dolnośląskie (18,6%).
Wskaźnik powierzchni obszarów prawnie chronionych przypadający na jednego mieszkańca wyniósł
2 667 m 2 . Najwyższą wartość tego wskaźnika odnotowano dla województwa warmińsko-mazurskiego
(8 207 m 2 ), natomiast najniższą dla województwa śląskiego (623 m 2 ).
W 2021 r. w krajach członkowskich Unii Europejskiej lądowe obszary chronione stanowiły 25,9% po-
wierzchni krajów, zaś obszary morskie 11,0% 1 . Największy udział lądowych obszarów objętych ochroną
był w Luksemburgu (51,1% powierzchni kraju), w Bułgarii (41,0%), w Słowenii (40,4%) i w Polsce (39,5%),
najmniejszy w Finlandii (13,3%), w Irlandii (14,2%) i w Szwecji (14,4%). Największy udział morskich ob-
szarów objętych ochroną odnotowano we Francji (45,6% powierzchni kraju), w Niemczech (45,4%)
i w Belgii (36,3%), zaś najmniejszy – w Irlandii (2,4%) i Słowenii (3,7%).
województw w 2021 r.
Parki narodowe
Park narodowy obejmuje obszar wyróżniający się szczególnymi wartościami przyrodniczymi, nauko-
wymi, społecznymi, kulturowymi i edukacyjnymi, o powierzchni nie mniejszej niż 1000 ha, na którym
ochronie podlega cała przyroda oraz walory krajobrazowe.
Park narodowy tworzy się w celu zachowania różnorodności biologicznej, zasobów, tworów i skład-
ników przyrody nieożywionej i walorów krajobrazowych, przywrócenia właściwego stanu zasobów
i składników przyrody oraz odtworzenia zniekształconych siedlisk: przyrodniczych, roślin, zwierząt lub
grzybów. Utworzenie parku narodowego, zmiana jego granic lub likwidacja następuje w drodze roz-
porządzenia Rady Ministrów.
Nadzór nad parkami narodowymi sprawuje minister właściwy do spraw środowiska. Zasoby przyrod-
nicze parków narodowych zaliczają się do strategicznych zasobów naturalnych kraju.
UNESCO wpisało 10 parków narodowych na listę rezerwatów biosfery (Babiogórski, Białowieski, Biesz-
czadzki, Bory Tucholskie, Kampinoski, Karkonoski, Poleski, Roztoczański, Słowiński, Tatrzański), w tym
1 (Białowieski) został uznany przez UNESCO za obiekt dziedzictwa światowego. Ponadto 8 parków (Bie-
brzański, Narwiański, Karkonoski, Poleski, Ujście Warty, Słowiński, Tatrzański i Wigierski) objętych zostało
konwencją o obszarach wodno-błotnych mających znaczenie międzynarodowe, zwłaszcza jako środowi-
sko życiowe ptactwa wodnego (tzw. Konwencja Ramsarska).
Do 2021 r. w Polsce utworzono 23 parki narodowe o łącznej powierzchni 315,1 tys. ha, co stanowiło
1% powierzchni kraju. Najstarszymi z nich, istniejącymi od 1932 r., są Pieniński oraz Białowieski Park Naro-
dowy, zaś najmłodszym utworzony w 2001 r. Park Narodowy „Ujście Warty”. Znajdujący się w wojewódz-
twie podlaskim Biebrzański Park Narodowy zajmuje powierzchnię 59,2 tys. ha, co czyni go największym
parkiem narodowym, natomiast znajdujący się w województwie małopolskim Ojcowski Park Narodowy o
powierzchni 2,2 tys. ha jest najmniejszym parkiem narodowym w Polsce.
Największą liczbą parków narodowych (5) wyróżniało się województwo małopolskie, natomiast woje-
wództwa: łódzkie, kujawsko-pomorskie, warmińsko-mazurskie, opolskie i śląskie nie posiadały tej formy
ochrony przyrody na swoim obszarze.
W parkach narodowych w 2021 r. dominowały grunty leśne (61% powierzchni parków), w tym w Magur-
skim PN grunty te stanowiły blisko 96% powierzchni parku. W trzech parkach: Białowieskim, Roztoczań-
skim i Świętokrzyskim lasy zajmowały po 95% powierzchni parku.
Użytki rolne zajmowały 15% powierzchni parków narodowych, wody 6%, grunty zadrzewione i zakrze-
wione 2%, natomiast 16% to tereny pozostałe.
Blisko 60% powierzchni wszystkich parków narodowych znajdowało się pod ochroną czynną, 25% pod
ochroną ścisłą, a 15% pod ochroną krajobrazową.
Parki narodowe, ze względu na swoje wyjątkowe walory przyrodnicze, kulturowe i edukacyjne są miej-
scem bardzo chętnie odwiedzanym przez turystów – zarówno z uwagi na piękno przyrody, jak i na
możliwość aktywnego wypoczynku. Użytkowanie turystyczne parków narodowych podlega jednak
wielu rygorom i musi być podporządkowane obowiązującemu prawu. Jednym z mierników funkcji tury-
stycznej danego obszaru jest ruch turystyczny. W końcu 2021 r. w parkach narodowych znajdowało się
3,9 tys. km wytyczonych szlaków turystycznych, które odwiedziło 16,1 mln osób (o 2,7 mln turystów wię-
cej niż w 2020 r.). Największą liczbę turystów odnotowano w Tatrzańskim PN (4,8 mln osób) i Karkono-
skim PN (2,0 mln osób), natomiast najmniej turystów odwiedziło Drawieński PN (27,6 tys. osób), PN Bory
Tucholskie (31,8 tys. osób) i Narwiański PN (34,0 tys. osób).
Rezerwaty przyrody
Rezerwat przyrody obejmuje obszary zachowane w stanie naturalnym lub mało zmienionym, ekosys-
temy, ostoje i siedliska przyrodnicze, a także siedliska roślin, siedliska zwierząt i siedliska grzybów oraz
twory i składniki przyrody nieożywionej, wyróżniające się szczególnymi wartościami przyrodniczy-
mi, naukowymi, kulturowymi lub walorami krajobrazowymi. Uznanie obszaru za rezerwat następuje
w drodze aktu prawa miejscowego w formie zarządzenia regionalnego dyrektora ochrony środowiska.
Rezerwaty przyrody to bardzo ważne ogniwo w ochronie polskiej przyrody, są jedną ze starszych form
ochrony przyrody na świecie i w kraju. Najstarszym rezerwatem przyrody w Polsce powołanym aktem
prawnym z dnia 29 VII 1938 r. jest Rezerwat Kępa Redłowska, położony w Gdyni w województwie pomor-
skim. Jest to rezerwat o powierzchni 121,9 ha, którego celem jest zachowanie unikatowego krajobrazu
wybrzeża klifowego z kompleksem lasów bukowych, w tym jarząbu szwedzkiego (Sorbus intermedia) sta-
nowiącego relikt epoki lodowcowej. Historycznie najstarszym obszarem stanowiącym rezerwat w Polsce
jest Rezerwat przyrody Cisy Staropolskie im. Leona Wyczółkowskiego, położony na południowo-wschod-
nim krańcu Borów Tucholskich. Mimo że prawnie powołano go dopiero w 1956 r., to jednak ochrona
rezerwatowa skupiska cisu pospolitego (Taxus baccata L.) sięga 1827 r.
Wyróżnia się dziewięć rodzajów rezerwatów: leśny, wodny, stepowy, słonoroślowy (halofilny), faunistycz –
ny, florystyczny, torfowiskowy, przyrody nieożywionej i krajobrazowy. W 2021 r. najwięcej było rezerwa –
tów leśnych (751) o łącznej powierzchni 69 tys. ha, co stanowiło 40% powierzchni wszystkich rezerwatów
przyrody. Najmniej było rezerwatów słonoroślowych (3) o łącznej powierzchni 30 ha.
Parki krajobrazowe i obszary chronionego krajobrazu
Park krajobrazowy obejmuje obszar chroniony ze względu na wartości przyrodnicze, historyczne
i kulturowe oraz walory krajobrazowe w celu zachowania, popularyzacji tych wartości w warunkach
zrównoważonego rozwoju. Utworzenie parku krajobrazowego lub powiększenie jego obszaru nastę-
puje w drodze uchwały sejmiku województwa.
Obszar chronionego krajobrazu obejmuje tereny chronione ze względu na wyróżniający się krajo-
braz o zróżnicowanych ekosystemach, wartościowe ze względu na możliwość zaspokajania potrzeb
związanych z turystyką i wypoczynkiem lub pełnioną funkcją korytarzy ekologicznych. Wyznaczenie
obszaru chronionego krajobrazu następuje w drodze uchwały sejmiku województwa.
Według stanu na koniec 2021 r. ustanowionych było 126 parków krajobrazowych o łącznej powierzchni
2,6 mln ha. Zajmowały one 8,4% powierzchni kraju. Od 2000 r. ogólna powierzchnia parków krajobra-
zowych zwiększyła się o 79,9 tys. ha, co stanowiło wzrost o 3,2%. W Polsce pierwszy park krajobrazowy
powołano w 1976 r. na Pojezierzu Suwalskim (Suwalski Park Krajobrazowy).
Najwięcej parków krajobrazowych znajdowało się w województwie lubelskim (16) o łącznej powierzchni
240,2 tys. ha, co stanowiło 9,6% powierzchni województwa. Najmniej parków krajobrazowych było w wo-
jewództwie opolskim i podlaskim (po 3). Łączna powierzchnia parków w województwie opolskim wyno-
siła 62,6 tys. ha
W 2021 r. 55% powierzchni parków krajobrazowych zajmowały lasy, 33% użytki rolne, 4% wody, natomiast
8% – pozostałe tereny.
W 2021 r. w Polsce było 389 obszarów chronionego krajobrazu o łącznej powierzchni 7 023,9 tys. ha. Zaj-
mowały one 22,5% powierzchni kraju. W stosunku do 2020 r. powierzchnia obszarów chronionego krajo-
brazu wzrosła o 1 456,6 ha.
Najwięcej obszarów chronionego krajobrazu znajdowało się w województwie warmińsko-mazurskim (69)
o łącznej powierzchni 954,9 tys. ha. Najmniej w województwie opolskim (9), gdzie zajmowały powierzch-
nię 196,3 tys. ha.
Europejska Sieć Ekologiczna Natura 2000
Sieć obszarów Natura 2000 to spójna funkcjonalnie europejska sieć ekologiczna, tworzona w celu
zachowania siedlisk przyrodniczych oraz gatunków roślin i zwierząt ważnych dla Wspólnoty Euro-
pejskiej. Obowiązek podjęcia działań dotyczących Sieci Natura 2000 wynika z postanowień Konwencji
o różnorodności biologicznej przyjętej w 1992 r. w Rio de Janeiro (tzw. Konwencja z Rio). Podstawą
prawną tworzenia sieci Natura 2000 są dwa akty prawne: Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady
2009/147/ WE z dnia 30 XI 2009 r. w sprawie ochrony dzikiego ptactwa (zwana Dyrektywą Ptasią) oraz Dy-
rektywa Rady 92/43/EWG z dnia 21 V 1992 r. w sprawie ochrony siedlisk przyrodniczych oraz dzikiej fauny
i flory (zwana Dyrektywą Siedliskową). Przewidują one stworzenie systemu obszarów połączonych ko-
rytarzami ekologicznymi, czyli fragmentami krajobrazu, zagospodarowanymi w sposób umożliwiający
migrację, rozprzestrzenianie i wymianę puli genetycznej gatunków. Zadaniem sieci jest utrzymanie róż-
norodności biologicznej przez ochronę nie tylko najcenniejszych i najrzadszych elementów przyrody, ale
też najbardziej typowych, wciąż jeszcze powszechnych układów przyrodniczych charakterystycznych dla
regionów biogeograficznych (np. alpejskiego, atlantyckiego, kontynentalnego). Jej tworzenie jest obo –
wiązkiem każdego kraju członkowskiego UE, a wybór sposobu ochrony poszczególnych elementów sieci
pozostawia się danemu państwu.
Sieć obszarów Natura 2000 obejmuje:
• Obszary Specjalnej Ochrony Ptaków (OSO) – Special Protection Areas (SPAs) – obszary wyzna-
czane, zgodnie z przepisami prawa Unii Europejskiej, w celu ochrony populacji dziko występu-
jących ptaków jednego lub wielu gatunków, w granicach których ptaki mają korzystne warunki
bytowania w ciągu całego życia, w dowolnym jego okresie albo stadium rozwoju.
• Specjalne Obszary Ochrony Siedlisk (SOO) – Special Areas of Conservation (SACs) – obszary
wyznaczane zgodnie z przepisami prawa Unii Europejskiej, w celach: trwałej ochrony siedlisk przy-
rodniczych lub populacji zagrożonych wyginięciem gatunków roślin lub zwierząt oraz odtworze-
nia właściwego stanu ochrony siedlisk przyrodniczych lub właściwego stanu ochrony gatunków.
W ramach ptasich obszarów Natura 2000 (OSO) chroni się gatunki ptaków zagrożonych wyginięciem, jak
również regularnie występujące gatunki ptaków wędrownych, które w czasie swych rocznych wędrówek
odpoczywają lub zatrzymują się w krajach Unii Europejskiej. Obszary OSO wyznaczane są samodzielnie
przez każde państwo.
Miejsca ochrony siedlisk przyrodniczych o znaczeniu dla całej Unii Europejskiej oraz wybrane cenne ga-
tunki roślin i zwierząt (poza ptakami) wyznacza się jako SOO.
Każde państwo członkowskie sporządza i przedstawia Komisji Europejskiej listę leżących na jego teryto-
rium obszarów cennych przyrodniczo i odpowiadające wymogom zawartym w Dyrektywie Siedliskowej.
Po przedłożeniu listy obszary są wartościowane i selekcjonowane, a następnie zatwierdzane przez Komi-
sję Europejską jako „obszary mające znaczenie dla Wspólnoty” – OZW (Site of Community Importance
– SCI). Od tego momentu nabierają one statusu obszarów Natura 2000 i podlegają ochronie w ramach
prawa wspólnotowego. Po wyznaczeniu ich odpowiednim aktem prawa krajowego przyjmują nazwę spe-
cjalnych obszarów ochrony siedlisk (SOO).
Obszar Natura 2000 może obejmować swym zasięgiem część lub całość obszarów i obiektów objętych
innymi formami przyrody. Wyznaczenie obszaru Natura 2000, zmiana jego granic lub likwidacja następuje
w drodze rozporządzenia ministra właściwego do spraw środowiska.
Na terenie Unii Europejskiej obszar objęty siecią Natura 2000 w 2021 r. obejmował 121,9 mln ha (18,6% po-
wierzchni UE), z czego 76,7 mln ha to powierzchnia lądów, a 45,2 mln ha to tereny mórz otaczających Europę.
Obszary ptasie zajmowały 83,2 mln ha (12,8% powierzchni UE), a obszary siedliskowe 94,6 mln ha (14,3%).
Największy udział w powierzchni kraju obszary Natura 2000 zajmowały w Słowenii (37,9%), Chorwacji
(36,7%) i w Bułgarii (34,9%), najmniejszy w Danii (8,3%) i na Łotwie (11,5%). Obszary specjalnej ochrony
ptaków (OSO) największy udział miały w Chorwacji (30,2%), najmniejszy na Malcie (5,1%). Obszary ma-
jące znaczenie dla Wspólnoty (OZW), w tym specjalne obszary ochrony siedlisk (SOO) największy udział
w powierzchni kraju stanowiły w Słowenii (32,7%), a najmniejszy w Danii (7,4 %).
W Polsce w skład sieci Natura 2000 wchodzi duża część obszarów prawnie chronionych, w tym wszystkie
parki narodowe i część parków krajobrazowych. Natura 2000 zajmuje ok. 20% całkowitej powierzchni
kraju, co nieznacznie przewyższa średnią europejską wynoszącą 18%.
Dotychczas wyznaczono 864 specjalnych obszarów ochrony siedlisk o łącznej powierzchni 3,9 mln ha
(w tym 436,4 tys. ha obszarów morskich) oraz 148 obszarów specjalnej ochrony ptaków o łącznej po-
wierzchni 5,6 mln ha (w tym 724,4 tys. ha obszarów morskich). Obszary Natura 2000 zajmowały:
11,2% (SOO) i 15,7% (OSO) powierzchni lądowej kraju (włącznie z morskimi wodami wewnętrznymi
w obrębie województw).
Ekologiczna sieć Natura 2000 jest w poszczególnych województwach rozmieszczona w sposób nierówno-
mierny, co wynika z odmiennego stanu zachowania różnorodności biologicznej, występowania cennych
siedlisk przyrodniczych i gatunków w Polsce.
Specjalne obszary ochrony siedlisk zajmowały największą powierzchnię w województwie podlaskim
– 543,7 tys. ha, co stanowiło 26,9% powierzchni województwa, natomiast najmniejszą w województwie
opolskim – 28,4 tys. ha, co stanowiło 3,0% jego powierzchni.
Obszary specjalnej ochrony ptaków największą powierzchnię zajmowały w województwie zachodniopo-
morskim (693,7 tys. ha), pokrywając 30,3% powierzchni województwa, natomiast najmniejszą w woje-
wództwie opolskim (14,4 tys. ha), pokrywając 1,5% jego powierzchni.
Pomniki przyrody
Pomnikami przyrody są pojedyncze twory przyrody żywej i nieożywionej lub ich skupiska o szczegól-
nej wartości przyrodniczej, naukowej, kulturowej, historycznej lub krajobrazowej oraz odznaczające
się indywidualnymi cechami, wyróżniającymi je wśród innych tworów, są to np. okazałych rozmiarów
drzewa, krzewy gatunków rodzimych lub obcych, źródła, wodospady, wywierzyska, skałki, jary, głazy
narzutowe oraz jaskinie. Ustanowienie pomnika przyrody następuje w drodze uchwały rady gminy.
W 2021 r. zarejestrowanych było 35 043 pomniki przyrody. Od 2000 r. przybyło 1 949 pomników, wzglę-
dem 2020 r. liczba pomników zwiększyła się o 145 obiektów. Wśród pomników wyróżnia się 27 515 poje-
dynczych drzew, 4 701 grup drzew, 750 alei drzew, 1 121 głazów narzutowych, 298 skałek, 40 jaskiń i 618
pozostałych form pomnikowych (w tym 118 krzewów, 4 jary oraz 166 źródeł, wodospadów i wywierzysk).
Najstarszymi pomnikami przyrody są lipa Tilia sp. oraz aleja drzew w parku podworskim w miejscowości
Topola w woj. świętokrzyskim, których utworzenie przyjmuje się na 1905 r.
Najwięcej pomników przyrody znajdowało się w województwie mazowieckim (4 150 obiektów), z czego
74% stanowiły pojedyncze drzewa pomnikowe. Najmniej pomników przyrody było w województwie opol-
skim (682), z czego 83% to pojedyncze drzewa.
W województwie mazowieckim było najwięcej głazów narzutowych (193) oraz alei (107). Najbogatsze
w skałki i jaskinie było województwo małopolskie, na terenie którego zlokalizowano 170 takich obiektów
(na 338 w skali kraju).
Stanowiska dokumentacyjne
Stanowiskami dokumentacyjnymi są niewyodrębniające się na powierzchni lub możliwe do wyodręb-
nienia, ważne pod względem naukowym i dydaktycznym, miejsca występowania formacji geologicznych,
nagromadzeń skamieniałości lub tworów mineralnych, jaskinie lub schroniska podskalne wraz z namu-
liskami oraz fragmenty eksploatowanych lub nieczynnych wyrobisk powierzchniowych i podziemnych.
Stanowiskami dokumentacyjnymi mogą być także miejsca występowania kopalnych szczątków roślin lub
zwierząt. Ustanowienie stanowiska dokumentacyjnego następuje w drodze uchwały rady gminy.
W 2021 r. były 182 stanowiska dokumentacyjne o łącznej powierzchni 993 ha. Od 2000 r. przybyło
79 obiektów, jednakże ich powierzchnia niewiele się zmieniła i przez cały ten okres wynosiła ok. 1 tys. ha.
Podobnie, jak w roku ubiegłym najwięcej stanowisk dokumentacyjnych znajdowało się w województwie
małopolskim (79) o łącznej powierzchni 58 ha. Natomiast w województwie mazowieckim stanowiska do-
kumentacyjne zajmowały największą łączną powierzchnię wynoszącą 537 ha, przy jedynie 6 obiektach
na terenie województwa.
Zespoły przyrodniczo-krajobrazowe
Zespołami przyrodniczo-krajobrazowymi są fragmenty krajobrazu naturalnego i kulturowego za-
sługujące na ochronę ze względu na ich walory widokowe lub estetyczne. Ustanowienie zespołu przy-
rodniczo-krajobrazowego następuje w drodze uchwały rady gminy.
W 2021 r. było 329 zespołów przyrodniczo-krajobrazowych o łącznej powierzchni 118,1 tys. ha. Od
2000 r. liczba zespołów wzrosła o 159, a ich ogólna powierzchnia zwiększyła się o 40 tys. ha.
Zespoły przyrodniczo-krajobrazowe dominowały, podobnie jak w roku ubiegłym, w województwie łódz-
kim (47), zajmując łączną powierzchnię 12,0 tys. ha. Najmniej zespołów znajdowało się w województwie
podlaskim (5) zajmując powierzchnię 141 ha. Natomiast w województwie warmińsko-mazurskim zajmo-
wały one największą łączną powierzchnię wynoszącą 24,6 tys. ha przy liczbie 22 obiektów na terenie wo-
jewództwa.
Rezerwaty biosfery i obszary Ramsar
Rezerwat biosfery – obszar ochronny, który pełni trzy zasadnicze funkcje: ochronną (ochrona ekosys-
temów i różnorodności biologicznej), rozwojową (wdrażanie zrównoważonego rozwoju gospodarcze-
go) i wparcia logistycznego (wspieranie badań, monitoringu i edukacji ekologicznej). Tworzony jest
na wniosek państw członkowskich w ramach Międzynarodowego Programu UNESCO „Człowiek i Bios-
fera” (Man and Biosphere – MAB) i może stać się częścią Światowej Sieci Rezerwatów Biosfery (World
Network of Biosphere Reserves – WNBR).
Obszar Ramsar – obszar wodno-błotny, ustanowiony Konwencją Ramsarską w celu ochrony siedlisk
populacji ptaków wodnych. Wyznaczone obszary włączone są do listy obszarów wodno-błotnych
o międzynarodowym znaczeniu (The List of Wetlands of International Importance).
W krajach Unii Europejskiej w 2021 r. znajdowało się 180 rezerwatów biosfery. Najwięcej było ich
w Hiszpanii (53), zaś najmniej w Danii, Holandii, Estonii, Luksemburgu, na Litwie i na Łotwie (po 1).
W Polsce za rezerwaty biosfery uznano 11 rezerwatów o łącznej powierzchni 1 156,8 tys. ha. Są to: Babia
Góra, Białowieża, Bory Tucholskie, Jeziora Mazurskie, Karkonosze, Karpaty Wschodnie, Polesie Zachodnie,
Puszcza Kampinoska, Roztocze, Słowiński i Tatrzański. Rezerwatem biosfery o największej powierzchni są
Bory Tucholskie (319,5 tys. ha), a najmniejszym Babia Góra (11,8 tys. ha).
W 2021 r. w krajach Unii Europejskiej znajdowały się 702 obszary wodno-błotne o łącznej powierzchni
12,7 mln ha. Najwięcej mokradeł znajdowało się w Hiszpanii (76), najmniej na Cyprze (1), Malcie i Luksem-
burgu (po 2) oraz Słowenii (3). Największą łączną powierzchnię obszary wodno-błotne ustanowione Kon-
wencją Ramsarską zajmowały we Francji (3,8 mln ha), najmniejszą na Malcie (117 ha). W Polsce powołano
19 obszarów Ramsar o łącznej powierzchni 153 tys. ha. Spośród polskich obszarów wodno-błotnych naj-
większą powierzchnię zajmował Biebrzański Park Narodowy (59,2 tys. ha), zaś najmniejszą Subalpejskie
torfowiska w Karkonoskim Parku Narodowym (40 ha).
Opracowano: na podstawie raportu GUS pn. Ochrona środowiska 2022
