Ocena oddziaływania na środowisko
Ocena oddziaływania na środowisko jest jednym z podstawowych narzędzi zarządzania ochroną środowiska w procesach rozwoju, wpisującym się w zasadę zrównoważonego rozwoju. Procedura oceny oddziaływania na środowisko ma dostarczyć organowi administracji publicznej informacji, czy ingerencja inwestycji w środowisko, została zaplanowana w sposób optymalny. Odpowiada także, czy korzyści wynikające z jej realizacji rekompensują straty w środowisku, jakie zwykle są niemożliwe do uniknięcia. Środowisko jest tu rozumiane nie tylko jako środowisko przyrodnicze, ale także jako środowisko społeczne.
Podstawowym aktem prawnym regulującym ocenę oddziaływania na środowisko w prawie polskim jest ustawa z 3 października 2008 r. o udostępnianiu informacji o środowisku i jego ochronie, udziale społeczeństwa w ochronie środowiska oraz o ocenach oddziaływania na środowisko (Dz. U. Nr 199, poz. 1227), która implementuje obowiązki wynikające m.in. z dyrektyw: Parlamentu Europejskiego i Rady nr 2001/42/WE z 27 czerwca 2001 r. w sprawie oceny wpływu niektórych planów i programów na środowisko, Rady nr 85/337/EWG z 27 czerwca 1985 r. w sprawie oceny skutków wywieranych przez niektóre przedsięwzięcia publiczne i prywatne na środowisko naturalne, dyrektywa Rady nr 92/43/EWG z 21 maja 1992 r. nr 92/43/EWG w sprawie ochrony siedlisk przyrodniczych oraz dzikiej fauny i flory oraz dyrektywa Rady nr 79/409/EWG z 2 kwietnia 1979 r. w sprawie ochrony dzikiego ptactwa.
Procedura oceny oddziaływania na środowisko przeprowadzana jest, gdy przedsięwzięcie może zawsze znacząco albo potencjalnie znacząco oddziaływać na środowisko. O tym, która inwestycja może zostać zakwalifikowana do jednej z powyższych kategorii decyduje rozporządzenie Rady Ministrów z 9 listopada 2010 r. w w sprawie przedsięwzięć mogących znacząco oddziaływać na środowisko.
W ramach postępowania administracyjnego, które kończy się wydaniem decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach, określa się:
- Bezpośredni i pośredni wpływ planowanego przedsięwzięcia na:
- środowisko przyrodnicze,
- środowisko społeczne, w tym na zdrowie i warunki życia ludzi, na dobra materialne, oraz na zabytki kultury,
- wzajemne powiązania między powyższymi elementami,
- dostępność do złóż kopalin.
- Możliwości oraz sposoby zapobiegania i łagodzenia negatywnego oddziaływania na środowisko.
- Wymagany zakres monitoringu, który w przypadku bardziej uciążliwych inwestycji pozwoli na określenie rzeczywistych oddziaływań na środowisko przyrodnicze i społeczne w trakcie eksploatacji i ewentualnie na korektę zastosowanych środków łagodzących oddziaływania negatywne.
Istota procedury oceny oddziaływania na środowisko
Istotą procedury oceny oddziaływania na środowisko, jako instrumentu prewencyjnego, jest zatem przewidywanie potencjalnych zagrożeń – jeszcze na etapie planowania inwestycji – które mogą wywierać znaczący wpływ na środowisko, a następnie przeciwdziałanie im lub ich ograniczanie.
Procedura oceny oddziaływania na środowisko ma także kluczowe znaczenie dla możliwości otrzymania dofinansowania projektów z funduszy Unii Europejskiej ze względu na wymogi wynikające z rozporządzenia Rady 1083/2006 z 11 lipca 2006 r. ustanawiającego przepisy ogólne dotyczące Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego, Europejskiego Funduszu Społecznego oraz Funduszu Spójności i uchylające rozporządzenie (WE) nr 1260/1999 – zgodność ze wspólnotową polityką ochrony środowiska.
Ponowna ocena oddziaływania na środowisko przy wydawaniu pozwolenia na budowę lub jego zmianie
Kiedy może być wymagany nowy raport
W trakcie postępowania w sprawie wydania pozwolenia na budowę (albo w sprawie zmiany pozwolenia na budowę) urząd dokonuje oceny merytorycznej (w trybie art. 35 ustawy Prawo budowlane). W trakcie takiej oceny urząd może stwierdzić – mimo wcześniej wydanej decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach – że wymagany jest nowy raport o oddziaływaniu przedsięwzięcia na środowisko. Taka sytuacja może mieć miejsce, gdy we wniosku o wydanie decyzji o pozwolenia na budowę (lub jego zmianę) zostały dokonane modyfikacje w stosunku do wymagań określonych w decyzji środowiskowej. W takim przypadku urząd nakaże wnioskodawcy złożyć nowy raport o oddziaływaniu przedsięwzięcia na środowisko. Nakaz wyda w formie postanowienia, na które można złożyć zażalenie.
Następnie urząd zawiesi postępowanie do czasu złożenia przez wnioskodawcę raportu o oddziaływaniu przedsięwzięcia na środowisko. Również zawieszenie następuje pismem w formie postanowienia. Inwestor/wnioskodawca zobowiązany jest do dostarczenia raportu. Jeżeli nie zostanie on przedłożony, to zostanie wydana decyzja o odmowie pozwolenia na budowę (lub zmiany pozwolenia na budowę).
Złożenie raportu
Raport o oddziaływaniu przedsięwzięcia na środowisko złóż do urzędu, który prowadzi twoją sprawę dotyczącą pozwolenia na budowę (albo zmiany pozwolenia na budowę). Złóż go w formie pisemnej. Dołącz też jego zapis w formie elektronicznej na informatycznym nośniku danych, np. na pendrive lub płycie CD. Złóż – odpowiednio po 1 egzemplarzu wniosku w formie pisemnej oraz na nośniku informatycznym – dla urzędu prowadzącego postępowanie oraz każdej instytucji opiniującej i uzgadniającej.
Uzyskanie uzgodnień przez urząd
Urząd wyśle do regionalnego dyrektora ochrony środowiska (albo Generalnego Dyrektora Ochrony Środowiska) wniosek o uzgodnienie warunków realizacji przedsięwzięcia. Po przeprowadzeniu oceny oddziaływania przedsięwzięcia na środowisko zostanie wydane postanowienie w sprawie uzgodnienia warunków realizacji przedsięwzięcia. Urząd, który ma wydać pozwolenie na budowę (albo zmianę pozwolenia) musi wziąć pod uwagę warunki określone w tym postanowieniu.
Wydanie zezwolenia
Po zebraniu i ocenie wszelkich niezbędnych dokumentów zostaje wydana decyzja o pozwoleniu na budowę.Przy wydawaniu pozwolenia na budowę (lub zmianie pozwolenia na budowę), urząd po ponownym przeprowadzeniu oceny oddziaływania przedsięwzięcia na środowisko, uwzględnia warunki określone w decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach i postanowieniu w sprawie uzgodnienia warunków realizacji przedsięwzięcia (wydanemu przez regionalnego dyrektora ochrony środowiska). W wydanej decyzji o pozwoleniu na budowę (albo zmianie pozwolenia) urząd może nałożyć obowiązki dotyczące:
- przeciwdziałania skutkom awarii przemysłowych (dotyczy przedsięwzięć zaliczanych do zakładów stwarzających zagrożenie wystąpienia poważnych awarii w rozumieniu ustawy z dnia 27 kwietnia 2001 r. Prawo ochrony środowiska),
- ograniczania transgranicznego oddziaływania na środowisko w odniesieniu do przedsięwzięć, dla których przeprowadzono postępowanie dotyczące transgranicznego oddziaływania na środowisko,
- przedstawienia analizy porealizacyjnej, wyznaczając jej zakres i termin przedstawienia,
- utworzenia obszaru ograniczonego użytkowania, jeżeli taka konieczność nie została stwierdzona w decyzji o uwarunkowaniach środowiskowych (w przypadku, o którym mowa w art. 135 ust. 1 ustawy z dnia 27 kwietnia 2001 r. – Prawo ochrony środowiska),
- zmiany wymagań dotyczących ochrony środowiska, jeżeli potrzeba zmiany została stwierdzona w ramach oceny oddziaływania przedsięwzięcia na środowisko.
Jeżeli z oceny oddziaływania przedsięwzięcia na środowisko wynika potrzeba:
- wykonania kompensacji przyrodniczej – stwierdza konieczność wykonania tej kompensacji,
- zapobiegania, ograniczania oraz monitorowania oddziaływania przedsięwzięcia na środowisko
– to urząd w decyzji o pozwoleniu na budowę (albo zmianie pozwolenia na budowę) nakłada obowiązek tych działań.
Decyzja o pozwoleniu na budowę (albo zmianie pozwolenia) wymaga uzasadnienia. Zawiera ono informacje, w jaki sposób zostały wzięte pod uwagę i uwzględnione warunki realizacji przedsięwzięcia określone w decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach i postanowieniu (wydanemu przez regionalnego dyrektora ochrony środowiska) w sprawie uzgodnienia warunków realizacji przedsięwzięcia.
Nie potrzebujesz uzyskania decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach w przypadku zmiany pozwolenia na budowę, która polega na:
a) ustaleniu lub zmianie formy lub wielkości zabezpieczenia roszczeń mogących powstać wskutek wykonywania działalności objętej decyzją,
b) zmianie danych wnioskodawcy;
c) zmianie zatwierdzonego projektu budowlanego w zakresie:
- charakterystycznych parametrów obiektu budowlanego, w szczególności: kubatury, powierzchni zabudowy, wysokości, długości, szerokości i liczby kondygnacji, oraz charakterystycznych parametrów drogi w zakresie niewymagającym zmiany granic pasa drogowego
- zapewnienia warunków niezbędnych do korzystania z tego obiektu przez osoby niepełnosprawne
- charakterystycznych parametrów drogi w zakresie niewymagającym zmiany granic pasa drogowego
– które nie spowodują zmian uwarunkowań określonych w wydanej decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach.
Opracowano na podstawie:
Przydatne linki:
- Ustawa z dnia 3 października 2008 r. o udostępnianiu informacji o środowisku i jego ochronie, udziale społeczeństwa w ochronie środowiska oraz o ocenach oddziaływania na środowisko
- Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 9 listopada 2010 r. w sprawie przedsięwzięć mogących znacząco oddziaływać na środowisko
